نحوه‌ی تنظیم ترموستات

ترموستات یک کنترل‌گرِ الکترونیکی خودکار است. عملکرد ترموستات به این‌صورت است: دستگاه به‌طور مستمر دمای محیطی که در آن قرار گرفته را اندازه‌گیری کرده و سیستمِ سرمایش، گرمایش مرکزی، یا هر نوع سیستم تهویه مطبوع دیگری را که به آن متصل است، برمبنای همان داده‌ها کنترل می‌کند. کاربر می‌تواند دما یا دماهای دلخواه خود برای ساعت‌های مختلف شبانه‌روز را در حافظه‌ی ترموستات ذخیره کند. بنابراین وقتی محیط به دمای تنظیم‌شده برسد، ترموستات به‌صورت خودکار دستگاه را خاموش می‌کند؛ با گذشت زمان و افزایش یا کاهشِ 3 تا 5 درجه‌ایِ دمای محیط، ترموستات دوباره دستگاه را روشن و دما را کنترل می‌کند. در بیشتر مناطق برای تولید انرژیِ موردنیاز از سوخت‌های آلاینده‌ی محیط‌زیست استفاده می‌شود؛ هم‌چنین، تولید انرژی فرآیندی گران‌قیمت است. کارشناسان انرژی معتقدند تنظیم ترموستات برای تنظیم دما در زمان‌های مختلف و به‌خصوص زمانی‌که خارج از خانه هستیم، به آسانی باعث کاهش هدررفتِ برق گران‌بها و ارزشمند شده و بهای پرداختی برای انرژی را نیز کاهش می‌دهد. در حال حاضر با توجه به سلیقه، بودجه و نیاز افراد، انواع گوناگونی از این دستگاه کاربردی تولید و عرضه می‌شود، مانند ترموستات هوشمند، مکانیکال و دیجیتال (غیرقابل برنامه‌ریزی و قابل برنامه‌ریزی).

روش نخست؛ تنظیم مستقیم ترموستات

1. تفاوت گزینه‌های تنظیمات را بیاموزید.

اگر خانه‌ی شما دارای سیستم گرمایش و سرمایش مرکزی است، به احتمال زیاد برای کنترل آن یک ترموستات مرکزی نیز دارید. در تنظیمات انواع ترموستات (مکانیکال، اسمارت، قابل برنامه‌ریزی و غیرقابل برنامه‌ریزی)، اشتراکات زیادی وجود دارد. مثلاً گزینه‌های فن، گرمایش و سرمایش تقریباً در بیشتر ترموستات‌ها یکسان است.

2. حالت «فن» را تنظیم کنید.

با استفاده از گزینه‌ی «فن»، در واقع شما فن و الکتروموتور دستگاه تهویه را کنترل می‌کنید. در این حالت ترموستات هوای اتاق را به دمای تنظیم‌شده می‌رساند و پس از آن به‌صورت خودکار فن قطع می‌شود. به این ترتیب عملاً جریان هوا متوقف شده و دما ثابت خواهد ماند. اگر حالت Auto را روی تنظیمات فن انتخاب کنید، تمام این فرآیند به‌صورت خودکار انجام می‌شود. گزینه‌ی «روشن» برای فن عموماً هدردهنده‌ی انرژی تلقی می‌شود، زیرا برای جابه‌جایی مداوم این مقدار هوا به انرژی بیشتری نیاز دارد. به همین دلیل، بیشتر افراد فن را روی حالت خودکار تنظیم می‌کنند.

3. حالت «سرمایش» را تنظیم کنید.

روی نمایشگر ترموستات‌های هوشمند، چند گزینه و روی بدنه‌ی ترموستات‌های معمولی، کلیدهایی برای انتخاب گزینه‌های گرمایش، سرمایش و خاموش وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توان حالت «سرمایش» را برای خنک کردن خانه یا محل کار انتخاب کرد. روی نمایشگر ترموستات عددی مشاهده خواهید کرد. این عدد دمای محیطی خانه یا محل کار شما است. پس از ظاهر شدن دمای محیطی روی ترموستات، می‌توانید با کم و زیاد کردنِ آن به دمای دلخواه خود برسید. سپس با انتخاب گزینه‌ی ثبت (یا انتخاب) دمای دلخواه را روی ترموستات ذخیره کنید.

• پس از تنظیم دمای دلخواه روی ترموستات، سیستم حالت سرمایشی را روشن می‌کند تا محیط خانه یا دفتر کار را به دمای تنظیم‌شده برساند.
• با روشن شدن حالت سرمایشی، احتمالاً از دستگاه صدایی شبیه کلیک کردن خواهید شنید. کولر تا زمانی‌که محیط به دمای تنظیم‌شده روی ترموستات برسد، کار می‌کند؛ سپس به طور خودکار خاموش می‌شود (یا به حالت استندبای درمی‌آید).
• ترموستات در بازه‌های زمانی مشخص دمای اتاق را اندازه‌گیری می‌کند. با گذشت زمان و گرم شدنِ دوباره‌ی هوای اتاق، ترموستات سیگنال‌های تنظیمی به دستگاه می‌فرستد، حالت سرمایش کولر دوباره فعال می‌شود و محیط را به دمای تنظیم‌شده می‌رساند.
• برای خاموش کردن حالت سرمایش کافی‌ست گزینه‌ی سرمایش را روی نمایشگر ترموستات یا  کلید سرمایش را روی بدنه‌ی ترموستات‌های معمولی دوباره فشار دهید.

4. حالت «گرمایش» را تنظیم کنید.

تنظیم حالت «گرمایش» برای ترموستات بسیار شبیه به تنظیم حالت «سرمایش» است. با انتخاب گزینه یا دکمه‌ی گرمایش روی ترموستات، می‌توان حالت «گرمایش» را برای گرم کردن خانه یا محل کار انتخاب کرد. روی نمایشگر ترموستات عددی مشاهده خواهید کرد. این عدد دمای محیطی خانه یا محل کار شما است. پس از ظاهر شدن دمای محیطی روی ترموستات، می‌توانید با زیاد کردنِ آن به دمای دلخواه خود برسید. سپس با انتخاب گزینه‌ی ثبت (یا انتخاب) دمای دلخواه را روی ترموستات ذخیره کنید.

پس از تنظیم دمای دلخواه روی ترموستات، سیستم حالت گرمایشی را روشن می‌کند تا محیط خانه یا دفتر کار را به دمای تنظیم‌شده برساند. با روشن شدن حالت گرمایشی نیز، احتمالاً صدای کلیک کردن را خواهید شنید. دستگاه تا زمانِ رسیدنِ محیط به دمای تنظیم‌شده روی ترموستات، کار می‌کند؛ سپس به طور خودکار خاموش می‌شود (یا به حالت استندبای درمی‌آید). ترموستات در بازه‌های زمانی مشخص دمای اتاق را اندازه‌گیری می‌کند. با گذشت زمان و سرد شدنِ دوباره‌ی هوای اتاق، ترموستات سیگنال‌های تنظیمی به دستگاه می‌فرستد، کولر دوباره فعال می‌شود و محیط را به دمای تنظیم‌شده می‌رساند.

هم‌چنین، ممکن است روی ترموستات خود تنظیمات "حرارت EM یا اضطراری را مشاهده کنید، به‌خصوص اگر در مناطق سردسیری زندگی می‌کنید. این تنظیمات به یک واحد الکتریکی گرمایشی جداگانه در خانه مربوط است؛ واحدِ اضافی برای مواقعی در نظر گرفته می‌شود که سیستم اصلی در زمستان دچار مشکل شده یا یخ زده باشد. با وجود این‌که آزمایش دوره‌ای سیستم گرمایش اضطراری ضرورتی ندارد، برای استفاده‌ی روزانه باید از تنظیمات گرمایشیِ استاندارد استفاده کنید.

روش دوم؛ ترموستات خود را برنامه‌ریزی کنید

1. دفترچه راهنما را بخوانید.

با وجود این‌که همه‌ی ترموستات‌های هوشمند تقریباً عملکردهای یکسانی دارند، اما به طور کلی به یک شیوه عمل نمی‌کنند. اگر ترموستات شما دفترچه‌ی راهنما دارد، بهتر است در دسترس باشد، تا اگر هنگام تنظیمِ آن، به عملکرد یا مورد منحصر به فردی برخورد کردید، بتوانید آن را تنظیم کنید.

2. مشخص کردن برنامه‌ی ورود و خروج

زمان خروج از خانه یا محل کار خود و زمان‌هایی که حداقل 4 ساعت خارج از این محیط‌ها هستید را یادداشت کنید. تا هفت روز از برنامه‌ی ورود و خروج خود در همه‌ی ساعات روز یادداشت بردارید. این یادداشت‌ها برای تنظیم دما روی ترموستات ضروری است. با استفاده از آن‌ها می‌توانید ترموستات را برای ساعاتی که در خانه نیستید به‌گونه‌ای تنظیم کنید که انرژی کم‌تری مصرف شود.

3. تنظیم تاریخ و ساعت ترموستات

برای این‌که ترموستات شما به‌خوبی کار کند، باید تاریخ و ساعت را روی آن تنظیم کنید. تقریباً همه‌ی ترموستات‌ها دارای گزینه/دکمه‌ای هستند که روی آن «SET/تنظیم» یا «تاریخ/ساعت» نوشته شده است. این دکمه را فشار دهید، یک «ساعت» روی نمایشگر ظاهر می‌شود تا زمان و تاریخ را با استفاده از آن و گزینه‌های بالا و پایین تنظیم کنید.

پس از پایان هر مرحله، گزینه/دکمه‌ی «SET» یا «تاریخ/ساعت» را دوباره فشار دهید تا به مرحله‌ی بعدی بروید. اکنون پیامی روی نمایشگر ظاهر می‌شود که آیا زمان را برای 12 ساعت تنظیم می‌کنید یا برای 24 ساعت؟ هم‌چنین ممکن است لازم باشد روزهای هفته را نیز تنظیم کنید، تنظیمات روزهای هفته نیز مشابه تنظیمات تاریخ/ساعت است.

4. انتخاب گزینه‌ی « SET/برنامه»

پس از تنظیم تاریخ و زمان، می‌توانید ترموستات را برنامه‌ریزی کنید. برخی از برندهای کولر گازی گزینه/دکمه‌ی برنامه دارند، در حالی‌که روی برخی دیگر ابتدا باید تاریخ و زمان را تنظیم کنید، سپس آن را برنامه‌ریزی کنید. سپس باید گزینه‌ی روشن را برای روشن شدنِ دستگاه در روزهای کاری انتخاب کنید. بیشتر دستگاه‌ها این اجازه را به شما می‌دهند که برای روزهای هفته و روزهای تعطیل به‌صورت جداگانه برنامه‌ریزی کنید.

5. تنظیم دمای دستگاه هنگام بیدار شدن

با تنظیم زمان «بیدار شدن»، اکنون باید دمای دلخواه خود را برای این زمان انتخاب و تنظیم کنید. گزینه/دکمه‌ی مربوط به دمای زمانِ بیدارشدن را انتخاب و لمس کنید/فشار دهید، تا دمای زمانِ بیدارشدن به‌حالت چشمک‌زن دربیاید. سپس با بالا و پایین رفتن روی دماهای ثبت‌شده در سیستم، دمای مورد نظر خود را پیدا، انتخاب و ثبت کنید. در برخی از برندها و مدل‌های کولر گازی این امکان وجود دارد که محدوده‌ی دما را طوری تنظیم کنید که مجبور نباشید در آغاز هر فصل ترموستات را دوباره برنامه‌ریزی کنید.

6. تنظیم زمان و دمای دستگاه هنگام «ترک محیط»

پس از تنظیم زمان و دمای «بیدار شدن»، باید زمان خروج خود از محیط در تمام روزهای هفته را روی ترموستات تنظیم کنید. بیشتر مردم این درجه حرارت را در تابستان روی خیلی بیشتر یا در زمستان روی خیلی کمتر تنظیم می‌کنند تا در مصرف انرژی صرفه‌جویی شود و هنگامی‌که کسی در خانه یا دفتر کار نیست، سیستم با کمتریت توان خود کار کند. اگر نمی‌خواهید زمانی‌که خارج از خانه یا دفتر کار خود هستید، سیستم روشن باشد یا کار کند، می‌توانید به سادگی آن را خاموش کنید.

7. تنظیم زمان و دمای «بازگشت»

در ادامه ترموستات از شما روز و ساعت‌هایی را که در طول هفته به خانه بازمی‌گردید، درخواست می‌کند. شما می‌توانید ترموستات را طوری تنظیم کنید که دستگاه کمی پیش از ورود به خانه یا دفتر کار روشن شود و محیط را به دمای دلخواه برساند.

8. تنظیم زمان و دمای «خواب»

چهارمین و آخرین تنظیمات هفتگی که ترموستات از شما درخواست می‌کند مربوط به زمان خواب شماست. ممکن است بسیاری از مردم در شب‌های تابستان پنجره‌ها را باز کنند یا در زمستان از پتوی اضافی استفاده کنند، بنابراین می‌توان درجه حرارت شبانه را کمی کاهش یا افزایش داد و در مصرف انرژی و هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید. این دما را روی هر عددی که تنظیم کنید، تا زمان بیدار شدن شما و تغییر به دمایی که برای آغاز روز بعد تعیین کرده اید، ثابت می‌ماند.

9. همین روند را برای آخر هفته تکرار کنید.

هنگامی‌که تنظیم برنامه روزهای هفته را به پایان می رسانید، ترموستات از شما می‌خواهد که تمام این دماها را برای روزهای آخر هفته نیز تنظیم کنید. مانند سایر تنظیمات، از گزینه‌ی «SET/تنظیم» استفاده کنید.

10. برای شروع، دکمه "اجرا" را فشار دهید.

بسته به مدل ترموستات شما، هنگامی‌که تنظیمات روزهای آخر هفته به پایان رسید، ترموستات به‌صورت خودکار شما را به روز، ساعت و دماهای تنظیم‌شده می‌برد. البته در بعضی مدل‌ها ممکن است برای این‌که تنظیمات جدید اعمال شوند، لمسِ گزینه یا فشردنِ دکمه‌ی «اجرا/RUN» ضروری باشد.